Đậm đà bản sắc dân tộc những lễ hội truyền thống ở Sapa

Nằm phía Tây Bắc tổ quốc, Sapa ẩn chứa bao điều kỳ diệu của cảnh sắc thiên nhiên, con người. "Thị trấn trong mây" hấp dẫn khách du lịch với quang cảnh núi non hùng vĩ cùng nhiều trải nghiệm độc đáo khám phá cuộc sống và những lễ hội đặc sắc của đồng bào dân tộc thiểu số nơi đây.

Hội Roóng Poọc

Hàng năm, vào ngày Thìn tháng Giêng âm lịch người Giáy ở Tả Van lại nô nức mở hội Roóng Poọc với mong ước mùa màng sẽ bội thu, người yên vật thịnh, mưa thuận, gió hoà. Tuy vẫn là lễ hội dân tộc truyền thống của người Giáy Tả Van, nhưng nhiều năm nay đã lan rộng và trở thành lễ hội chung của cả thung lũng Mường Hoa. Trong hội Roóng Poọc ngoài những nghi lễ độc đáo còn diễn ra các trò chơi, nhảy múa và biểu diễn dàn nhạc trống chiêng, kèn pí lè rất sôi nổi.

Lễ hội Nào Cống

Vào ngày Thìn tháng 6 âm lịch hàng năm, lễ hội Nào Cống như một câu chuyện được viết lại, vẫn mang trong mình một vẻ tôn nghiêm và đậm nét truyền thống của bà con dân tộc nơi đây. Vào ngày này, các làng người Mông, người Dao, người Giáy Mường Hoa đều tập trung về miếu thờ ở bản Tả Van làm lễ “Nào Cống” mang ý nghĩa cầu mong các thần phù hộ người yên vật thịnh, mùa màng bội thu. Ngoài ra, trong lễ hội, người đứng đầu sẽ công bố những bản quy ước chung và kết thúc bằng buổi ăn uống vui vẻ.

Lễ hội Tết Nhảy

Lễ hội Tết Nhảy vốn là một hình thức sinh hoạt văn hóa độc đáo của người Dao đỏ ở Tả Van. Lễ hội độc đáo này rất giàu bản sắc, độc đáo, đậm đà tính nhân văn bao gồm các loại hình nghệ thuật dân gian, nghệ thuật nhảy múa, nghệ thuật âm nhạc và nghệ thuật ngôn từ, kể về sự tích dòng họ, công lao tổ tiên đến nghệ thuật tạo hình với các loại tranh thờ, tranh cắt giấy, điêu khắc tượng gỗ…

Lễ hội này chỉ diễn ra khoảng 5 tiếng đồng hồ vào ngày mồng một và mồng hai tết âm lịch hằng năm và được diễn ra vào cuối giờ Thìn đến giờ Dậu và sẽ được tổ chức duy nhất tại nhà ông trưởng họ bản Tà Phìn, huyện Sapa. Lễ hội bắt đầu bằng việc một tốp thanh niên sẽ lần lượt trình diễn 14 điệu nhảy để dẫn đường, bắc cầu đưa đón tổ tiên, thần linh về “ăn” Tết.

Lễ hội Nhặn Sồng và Nào Sồng

Đây là lễ hội của người Dao đỏ làng Giàng Tả Chải, Tả Van mang ý nghĩa giáo dục cao với dân làng, phòng chống nạn phá rừng. Hiện nay, chỉ năm nào rừng bị phá nhiều, trâu ngựa thả rông phá vườn tược hoa màu, người Dao mới tổ chức lễ Nhặn Sồng. Trong buổi lễ, Chẩu chiếu- người đứng đầu trông coi rừng do dân làng bầu ra đứng lên công bố những điều luật ngăn chặn nạn phá rừng, trừng phạt những ai vi phạm. Sau khi dân làng thảo luận xong Chẩu chiếu sẽ tổng hợp thành quy ước, mỗi người tự giác tuân theo.

Người Mông ở Séo Mí Tỷ, ở Dền Thàng Tả Van cũng như Lao Chải, Hầu Thào, trước đây đều tổ chức một lễ hội tương tự gọi là lễ Nào Sồng, ngày cúng thường là ngày Thìn của tháng giêng. Nội dung quy ước của lễ Nào Sồng có sự mở rộng phạm vi điều chỉnh hơn làng người Dao. Bên cạnh việc bảo vệ rừng, chống thả rông gia súc, quy ước còn đề cập đến các vấn đề phòng chống trộm cắp, bảo vệ mùa màng, tương trợ giúp đỡ lẫn nhau…

Lễ Quét Làng của người Xá Phó

Hàng năm, người Xá Phó tổ chức lễ Quét Làng vào ngày Ngọ, ngày Mùi hoặc ngày con người vào tháng Hai âm lịch là một trong những lễ hội được chào đón nhất nơi đây. Lễ Quét Làng nhằm cầu mong cho năm mới mọi người được bình yên, hoa màu tươi tốt, súc vật nuôi không bị ốm chết. Trong lễ này, mọi người góp lợn, gà, dê, chó, gạo… để thầy cúng làm mâm cúng các loài ma và vẽ mặt nhảy múa cầu mong bình yên, đến cuối buổi lễ sẽ cùng nhau ăn uống vui vẻ, đặc biệt là thức ăn cúng ma đều phải ăn hết không được mang vào trong làng.

Hội Gầu Tào của người Mông

Trong các lễ hội ở Sapa, Hội Gầu Tào là một trong những lễ hội quan trọng nhất thường được tổ chức vào dịp đầu năm. Lễ hội nhằm cầu phúc, cầu mệnh. Các gia chủ không có con, thưa con, con một bề sẽ làm lễ nhờ thầy cúng mở lễ hội Gầu Tào để cầu mong có con – đây là cầu phúc. Những gia chủ thường xuyên ốm đau bệnh tật, con cái ốm yếu, mùa mang thất thoát sẽ nhờ thầy cúng mở hội Gầu Tào để  cầu mệnh.

Lễ hội Xuống Đồng

Lễ hội xuống đồng đầu xuân của đồng bào dân tộc Tày, Dao xã Bản Hồ – Sapa (Lào Cai) khai hội sáng ngày mồng 8 Tết hàng năm. Phần lễ được bắt đầu từ tục rước đất, rước nước rồi đến lễ cúng giao linh với thần linh. Phần hội được bắt đầu bằng các điệu múa và các tiết mục văn nghệ dân gian đặc sắc của người Tày, người Dao.

Nhưng nổi bật nhất, vui nhất, nhiều người tham gia nhất là những màn xoè, khi tiếng kèn trống vang lên các cô gái Tày mở đầu màn xoè với những động tác xoè duyên dáng, điệu nghệ mời mọi người tham gia, vòng xoè cứ rộng mãi đi đều trong tiếng kèn, tiếng trống dập dìu. Khi các màn xoè kết thúc mọi người lại đổ tới khu chơi trò chơi. Các trò chơi ở đây đa số là trò chơi dân gian như ném còn, đẩy gậy, kéo co, đánh quay, đánh bóng, bịt mắt bắt dê, leo cột mỡ…

Xem thêm: 8 địa điểm bạn nên ghé qua ít nhất một lần trong đời khi đến Sapa

Tổng hợp